My my

   कित्तीतरी दिवसांपासून विचारांना खाद्य मिळालं नव्हतं. याला कारणं बरीच आहेत तशी, पण एक कारण जरा जास्तच ढोबळ वाटलं; ते म्हणजे आसपास विचारी माणसांची कमतरता! ती कशी निर्माण झाली, यालाही कारण बरीच आहेत; let’s not discuss it right now; पण जर गरज होतीच तर स्वत:च विचारी लोकांबरोबर का वेळ घालवला नाही? असा प्रश्न विचारू इच्छिणाऱ्या कित्तीतरी लोकांनी भुवया अगोदरच उंचावल्या असतील! असो.

   माझे तीन ब्लॉग्ज आहेत. माझ्या profileवर गेल्यावर ते लगेच दिसतात. मी सकाळी-सकाळी माझ्या PC (Personal computer) वर माझ्या google accountमधे जाऊन log in केल्यावर माझे picasa वरचे albums बघू शकतो; orkut किंवा facebook वरचं माझं account बघतो. Google buzz वर स्वत:ची मतं, लेखन, विचार मांडतो. आपण किती personalize करत जातो ना सर्व गोष्टी! माझं वेबपेज, माझा ब्लॉग, माझं account, माझा अल्बम, माझं कलेक्शन, माझा चष्मा, माझे कपडे, माझा deo, माझी hairgel, माझा ब्रॅण्ड, माझे प्रियजण, माझे आई-बाबा, माझा मोगरा, माझी जाई-जुई, माझा बगिचा, माझा बेंचमेट, माझे क्लासमेट, माझे टिचर्स; मी पाहिलेला वाघ, माझ्या स्वप्नातला गाव, आमची स्कूटर, माझं पुणं, माझा महाराष्ट्र, माझा भारत! माझं जग, माझ्या जगाभोवती गुंडाळलेला मी! मला उत्सुकता, माझ्या जगात येणाऱ्या-जाणाऱ्या लोकांची आवक वाढवण्याची; त्यामुळे हा सारा खटाटोप?! ते मुळात माझ्यात आहेच; काय? हेच की, स्वत:च्या गोष्टींवर हक्क सांगणं; पण या अशा हक्क सांगण्याला या आभासी जगात मी निर्माण केलेल्या जगामुळे नि जागांमुळे प्रोत्साहन तर मिळत नाहीये ना?! अशी एक वेळ येण्याची शक्यता आहे की, personalize हा शब्दही personalize करू वाटेल, आपल्याला…(सध्यातरी वेबसाईटस़् personalize झालेल्या आहेतच!)

   गोष्टींवर स्वत:चा हक्क सांगण्याचा मुद्दा पटत नाही, असे नाही, ते साहजिकच आहे! वाघही त्याच्या प्रदेशासाठी, खाद्यासाठी लढतोच की! पण त्याच्यासाठी प्रश्न जगण्या-मरण्याचा असतो; आपल्यासाठी तो तितका गांभीर्याने घेता येण्यासारखा नक्कीच नसला पाहिजे; या प्रश्नाचे implications मात्र कितपत गहिरे होतील; हे ज्याच्या-त्याच्या prioritiesनुसार बदलत असले पाहिजे! लहानपणी हीच स्वत:ची गोष्ट, “माझी स्वत:चीssय!!” असं नविन आणलेलं खेळणं, बाहुली कवटाळत बसलेले तुम्ही, असं चित्र येतं का डोळ्यांसमोर? Well…मी बाहुली काही खेळायचो नाही (त्यावेळी ते वय नव्हतं!!:-०), मात्र G.I.Joe ची माणसं मात्र खेळायचो! मग आम्हा दोन मित्रांकडे एकच Quick-kick (G.I.Joe मधले एक पात्र) असला तरी माझा Quick-kick तुझ्यापेक्षा किती वेगळा आहे, हे दाखवण्याची चढाओढ असायचीच असायची! निर्जीव वस्तूंसाठी एकवेळ हे मान्य करता येईल; पण सजीव वस्तूंसाठीतरी (यात देश-प्रदेश पण आला; कारण ती फक्त जमीन नसते!!) ही चढाओढ नको! विषय जरा भरकटला…पण हरकत नाही; हे सारं बोलायला तर मिळालं मला!

  खरं तर discussion सुरू झालं ते ‘मेळघाटला वाघांचे फोटोज मिळाले नाहीत’ या विषयावरून…नि ते वळलं, ते photography करताना मी मुकलेल्या क्षणांवर. मी कॅमेऱ्याच्या view finder मधे डोळा घालून कितीतरीदा समोर जिवंत दिसणारी गोष्ट digitally का पाहतो? हे असे मौल्यवान क्षण का वाया घालवतो? हे समोर आलेले काही प्रश्न. यांचं मूळ कुठंय तर, जोपर्यंत मी फोटोज दाखवणार नाही, तोपर्यंत लोकांना पटणार नाही की, मी वाघ पाहिला हे! याचाच अर्थ स्वत:चं photos collection वाढवण्यासाठी हा खटाटोप! Well…इतकं साधं-सोप्पं नसेल…पण मग wildlife photography ही photography as an art राहण्यापेक्षा ती timing आणि distance या दोन गोष्टी विचारात घेऊन skillfully वापरलेली technique राहते फक्त! आणि असेही नाही की, मी वाघाचा फोटो काढून अख्ख्या जगाला जगबुडीपासून वाचवलं!! एकंदरीत काय, मी मेळघाटात वाघ बघितला नि फार खटाटोप करून का होईना, त्याचा फोटो मिळवला! व्वा, काय शौर्य!! याचा अर्थ photography करण्यात काही अर्थच नाही, असा नाही होत…याचा अर्थ असा होतो की, स्वत:च्या मेळघाटच्या tripच्या photos चा स्वत:चा album करण्यापेक्षा, आणि तो इतरांना दाखवून ही माझी मेळघाटची trip असं सांगण्यापेक्षा, अनुभव share करा! अनुभव हा काही capture करता येत नसतो! आणि तो मनात साठवताना, कोणत्या प्राण्याला किंवा वस्तूला इजा पोहोचत नाही आणि स्वत:ची व्यवस्थित जाहिरातही होते!

( हे असलं लिखान exclusively पंकज कोपर्डेच्या म्हणजे फक्त माझ्याच ब्लॉगवर सापडेल!)

11.05.2010